ROK1920 NA ZIEMI WŁODAWSKIEJ

Chorąży ze sztabu 8. Pułku Piechoty Legionów

muz_bt_os-53.jpgChorąży ze sztabu 8. Pułku Piechoty Legionów, oddelegowany na stanowisko oficera łącznikowego przy dowództwie 3. Pułku Artylerii Polowej Legionów, III Brygada Artylerii Legionów, 3. Dywizja Piechoty Legionów, 3. Armia Wojska Polskiego, Front Środkowy.

Kontrofensywa znad Wieprza, walki pod Włodawą, starcie z bolszewikami w miejscowości Osowa, rejon Hańska koło Włodawy, 16 sierpnia 1920 r.

    3. Pułk Artylerii Polowej Legionów utworzono 1 lipca 1919 r. z połączenia 2. i 9. Pułków Artylerii Polowej. 2. PAP utworzono w 1918 r. w Krakowie; do maja 1919 r. walczył w wojnie polsko-ukraińskiej. 9. PAP wywodził się z baterii artyleryjskich Polskiej Siły Zbrojnej tworzonych od 1917 r. w Garwolinie; na początku 1919 r. operował na Białorusi i Wileńszczyźnie.

    Rozkazem Generalnego Inspektora Artylerii nr 18. połączono Pułki w jeden 3. PAP pod dowództwem płk. Wiktora Poźniaka. Nastąpiła zmiana numeracji baterii. 1/2. PAP została przemianowana na baterię nr 4., a uzbrojona była armaty 9 cm wz. 75, 2. bateria pozostała przy swoim numerze, a uzbrojona była w 8 cm armaty wz. 85. 3. bateria również pozostała przy swoim numerze, a uzbrojona była w haubice 10 cm wz. 14. Bateria 4. stała się 1. i uzbrojona była w haubice 10 cm wz. 14. Baterie byłego 9. PAP przemianowano następująco: 1. na 5. a uzbrojona w armaty 9 cm wz. 75, 2. na 6. uzbrojona w 2 armaty 3-calowe wz. 02 i 2 armaty 9 cm wz. 75, 3. na 7. uzbrojona w armaty 9 cm wz. 75, 4. na 8. uzbrojona w armaty 9 cm wz. 75.
    W tym samym czasie w Lublinie, z kadry artylerii konnej przy DOG Lublin, utworzono baterię zapasową 3. PAP. Bateria ta sformowała 9. baterię Pułku wyposażoną we francuskie armaty 75 mm wz. 97. W maju 1920 baterię zapasową przeniesiono do Chełma, a w sierpniu do Tomaszowa Mazowieckiego. We wrześniu bateria powróciła do Chełma i tam odtworzyła 4. baterię.

    Mimo formalnych ruchów, do października 1919 r. baterie byłego 9. PAP nadal walczyły na Białorusi i wspierały 1. Dywizję Litewsko-Białoruską, II Brygadę Jazdy oraz 9. DP. W listopadzie baterie 5., 6. i 7. przeszły w rejon Parafjanowa weszły w skład wojsk 1. DLit.-Biał. W jej składzie walczyły nad Berezyną i w rejonie Lepla. Tam przezbrojono baterie w nowoczesny sprzęt. 5. i 6 bateria otrzymały haubice 10 cm wz. 14, zaś 7. i 8 bateria – armaty 75 mm wz. 97. W tym samym czasie baterie byłego 2. Krakowskiego Pułku Artylerii Polowej do września stały nad Zbruczem. Następnie przetransportowano je do Wilna i dalej nad Dźwinę. Wówczas to wydzielono z pułku 4 baterię i skierowano ją w rejon Suwałk do walk przeciw Litwinom.

    W 1920 r. operujące na froncie baterie 3. PAP Legionów udało się wreszcie połączyć. Włączono Pułk w skład III Brygady Artylerii Legionów, stanowiącej wsparcie artyleryjskie 3. Dywizji Piechoty Legionów. Pułk wziął udział w kontrofensywie znad Wieprza; walczył pod Włodawą wspierając ogniem oddziały 3. DP Leg., szczególnie toczący ciężkie walki pod Osową 8. PP Leg. Intensywność walk z bolszewikami sprawiła, że pod Włodawą artylerzyści z III BA Leg. znaleźli się bezpośrednio w boju. W pościgu za wrogiem ruszyli  do walki w zwarciu woźnice zaprzęgów armat i ordynansi, którzy zaatakowali wroga wsparci ogniem karabinów maszynowych pod dowództwem ppor. Antoniego Śpiewaka z 3-ciej baterii oraz ogniomistrzów Misiewicza i Kasprzykowskiego.

    W czasie operowania na polu bitwy konieczna była odpowiednia koordynacja oddziałów piechoty i artylerii. Do tego celu wyznaczano tzw. oficerów łącznikowych, których oddelegowywano z macierzystej jednostki do dowództwa oddziału, z którym należało utrzymać współpracę taktyczną. W realiach wojny 1920 r. często funkcje oficerów trzeba było powierzać starszym podoficerom, z powodu braków kadrowych. Przedstawiony na zdjęciu chorąży, ma na sobie umundurowanie i wyposażenie w stylu oficerskim. Nosi oficerską bluzę mundurową wz. 1917 z charakterystycznymi naramiennikami oficerskimi w kształcie trefli - stopień chorążego można poznać po tym, że naramienniki pozbawione są gwiazdek. Bluzę uzupełniają spodnie w typie bryczesów, wysokie buty - oficerki oraz czapka maciejówka z orzełkiem wz. 1917 oficerskim paskiem i rozetką. Uzbrojenie stanowi pistolet niemiecki Luger P08 "Parabellum", przechowywany w skórzanej kaburze, zawieszonej na pasie głównym. Jest to importowany z Wielkiej Brytanii pas oficerski tzw. Sam Browne, w tym przypadku pozbawiony koalicyjki, z którą najczęściej występował.

Oprac. Mateusz Haberek
Konsult. hist. dr Andrzej Gładysz

 

Znajdź nas na